काठमाडौँ । ऊर्जा, जलश्रोत तथा सिँचाइ मन्त्री वर्षमान पुनले ५६ लाख घरधुरी नेपालीलाई मालिक बनाउने गरी आकर्षक जलविद्युत आयोजनाको निर्माण गरिने बताएका छन् ।

नेपाल विद्युत् प्राधिकरणको ३३औं वार्षिकोत्सवको अवसरमा शुक्रवार राजधानीमा आयोजित कार्यक्रममा मन्त्री पुनले प्राधिकरणको अगुवाइमा हरेक नेपालीको लगानी सुनिश्चित हुने गरी निर्माण हुने त्यस्ता आयोजना राजनीतिक प्रभाव र दबाबमा छनोट नगरिने प्रस्ट पारे ।

‘आकर्षक आयोजनाको छनोट गरी ५६ लाख घरधुरीको सेयर लगानी सुनिश्चित हुने गरी राम्रो प्रतिफल दिने आयोजना निर्माण गर्ने छौँ, त्यसले अहिले वृद्ध भक्त पाएजस्तै राज्यको अगुवाइमा निर्माण हुने आयोजनामा सेयर लगानी गरी जनताले प्रतिफल पाउँछन्’,उनले भने । ‘विगतमा भनसुन, राजनीतिक प्रभाव र दबाबमा गलत आयोजना छनोट गर्दा प्राधिकरण बनाउने आयोजनाको लागत दोब्बर/तेब्बर भएको छ भने निर्धारित समयमा सकिएको छैन, अब त्यस्तो हुने छैन, प्रतिस्पर्धी र आकर्षक आयोजना छनोट गरी निर्माण गरिने छ ।’

प्राधिकरण र निजी क्षेत्रले आयोजनाको विद्युतको जडित क्षमता बराबर भइसकेको उल्लेख गर्दै मन्त्री पुनले प्राधिकरणले आफ्नो कार्यशैलीमा परिवर्तन गरी प्रतिस्पर्धी बन्नु पर्नेमा जोड दिए ।
‘एउटा ठेकेदार कम्पनीले ७४ वटा आयोजनाको ठेक्का लिएको जानकारी पाएका छौँ, यस्तो अवस्थामा ती आयोजनाको निर्माण कसरी हुन्छ ?’,उनले भने । ‘लोडसेडिङ अन्त्य भएसँगै प्राधिकरणले प्रवाह गर्ने विद्युत् सेवाको गुणस्तरबारे धेरै गुनासा आइरहेका छन्, लोडसेडिङ अन्त्य गर्न जेजस्ता कदम चालिएका थिए अव प्रणालीलाई सुधार गरी विद्युत् आपूर्तिलाई भरपर्दो र विश्वसनीय बनाउन सोहीअनुसार चल्नु पर्छ ।’

१४ मेगावाटको कुलेखानी तेस्रो जलविद्युत आयोजनाको निर्माण सम्पन्न ठेकेदार कम्पनीलाई दबाब दिन चिनियाँ राजदूतलाई समेत आग्रह गरिएको उल्लेख गर्दै मन्त्री पुनले भदौभित्र सम्पन्न भएन भने ढिला हुनाको विकल्प सहितको कारण माग गरे । ‘म अर्थ मन्त्री भएको वेला नै प्राधिकरणको २८ अर्ब रुपैयाँको सञ्चित नोक्सानीलाई मिनाहा दिइएको थियो, त्यति बेला यसलाई खण्डिकरण गर्ने कुरा उठेको थियो तर अहिले संस्था सुधार हुँदै गएको छ’,उनले भने । ‘अहिले सहायक कम्पनी स्थापना भएका छन्, तिनीहरू र निजी क्षेत्रका कम्पनी प्रतिस्पर्धी बनिरहेका छन्,यसलाई ध्यान दिएर प्राधिकरण अव चल्नु पर्छ ।’

कार्यक्रममा ऊर्जा सचिव एवं प्राधिकरण सञ्चालक समितिका अध्यक्ष अनुपकुमार उपाध्यायले उत्पादित विद्युत् खपत बढाउने गरी र सरकारले अगाडि बढाएका नीति कार्यान्वयनमा सहजीकरण गर्ने गरी अगाडि बढ्न निर्देशन दिए ।

कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले प्राधिकरणको वार्षिक प्रतिवेदन पेस गर्दै आर्थिक वर्ष संस्था १ अर्ब १ करोड रुपैयाँ खुद नाफा आर्जन गर्न र विद्युत् चुहावट २०.४५ प्रतिशतमा झार्न सफल भएको बताए । ‘तराईका औद्योगिक कोरिडोर र काठमाडौँ लगायतका मुख्य सहरहरूमा आगामी दश वर्षभित्रमा १० हजार मेगावाट विद्युत् आपूर्ति गर्न सक्ने वितरण प्रणाली विस्तार गरिने छ’,उनले भने । ‘सहरी सुन्दरता अभिवृद्धि गर्न एवं विद्युत् सेवा भरपर्दो, गुणस्तरीय र सुरक्षित बनाउन काठमाडौँ उपत्यका लगायत दशक प्रमुख सहरमा भूमिगत वितरण प्रणालीलाई विस्तार गरिने छ ।’

उनले नेपालको एकीकृत विद्युत् प्रणालीमा मागको तुलनामा वर्षाता अधिक र हिउँदमा कम उत्पादन हुने भएकाले ऊर्जा व्यवस्थापनका लागि भारतसँग ऊर्जा बैङ्किङ गर्न आवश्यक कार्यविधि तय गरिने बताए । कार्यक्रममा प्राधिकरणका प्रथम कार्यकारी निर्देशक हर्षमान श्रेष्ठ र गत आवमा उत्कृष्ट कार्य गर्ने १५ कर्मचारी तथा ९ कार्यालयलाई सम्मान गरिएको थियो ।